Wat is een variabele gas- en elektriciteitsprijs?
Bij het afsluiten van een nieuw energiecontract heb je de mogelijkheid om te kiezen voor een vaste of variabele energieprijs. De werking van een variabele energieprijs kan soms wat complex zijn. Op deze pagina geeft KillMyBill alle informatie over de variabele energieprijs en de werking in België.
Wat is een variabel energiecontract?
Een variabel energiecontract is een type contract waarbij de prijzen gedurende de looptijd van het contract worden aangepast op basis van de marktprijzen van gas of elektriciteit. Afhankelijk van het contract en de energieleverancier, worden de prijzen maandelijks of per kwartaal aangepast.
Waarom veranderen variabele energieprijzen?
De variabele prijzen van elektriciteit en gas volgen de evolutie van de groothandelsmarkten. Er zijn verschillende indexeringsformules volgens welke de prijzen maandelijks of driemaandelijks variëren.
De evolutie van de groothandelsprijs hangt af van een groot aantal verschillende factoren, zoals de opbrengst van groene energiebronnen, de politieke context en de olieprijs. De belangrijkste twee kenmerken van variabele prijzen zijn dan ook dat:
- Als de marktprijzen van energie dalen, je energiefactuur ook zal dalen;
- Als de marktprijzen van energie stijgen, zal je energiefactuur dit ook doen.
Energietarieven vergelijken? Met de energievergelijker van KillMyBill (by CallMePower) vergelijk je alle energiecontracten op de Belgische markt.
Gevolgen van een variabele energieprijs
Hoewel je elke maand (of drie maanden) een andere kWh-prijs betaalt, zijn de maandtermijnen bij een variabele energieprijs altijd hetzelfde. Met de verschillen wordt dus rekening gehouden wanneer je de jaarafrekening ontvangt.
Bovendien kunnen variabele prijzen op de lange termijn goedkoper zijn dan vaste prijzen, ondanks de grotere onzekerheid. Doordat een vaste energieprijs voor een energieleverancier risicovoller is, betaal je bij dit soort contracten een risicopremie. Welk contract daadwerkelijk het goedkoopst is, is afhankelijk van de marktsituatie en je jaarlijkse energieverbruik. Voer daarom altijd een vergelijking uit van alle leveranciers voordat je overstapt.
Bekijk onze pagina over kiezen tussen een vast of variabel energiecontract voor meer informatie.
Dynamisch tarief Sinds kort kunnen Vlamingen met een digitale energiemeter ook kiezen voor een dynamisch energiecontract. Bij dit type contract worden de prijzen elk uur aangepast.
Energie vergelijken en overstappen (Gratis dienst)
Bel KillMyBill om te veranderen van energieleverancier of voor energie-advies.
Energie vergelijken en overstappen (Gratis dienst)
Dien een terugbelverzoek in OF vergelijk met de KillMyBill energievergelijker.
Inkoop energie door leveranciers
Leveranciers hebben twee mogelijkheden om energie in te kopen. Ze kunnen het rechtstreeks bij een producent kopen of op de beurs kopen. Gezien de vele parameters en de complexiteit van de markten is de situatie veel ingewikkelder en wordt energie vaak als financieel product verhandeld op beurzen.
Energie aankopen op de beurzen
De Belgische energiebeurs is een platform waar transacties met betrekking tot de onderhandelingen over te leveren elektriciteit en aardgas worden afgesloten. Met andere woorden, op deze platformen worden volumes van elektriciteit of gas onderhandeld tussen verschillende spelers (producenten, leveranciers, grote industriële verbruikers, enz.).
In Europa ontwikkelden deze uitwisselingen zich met de liberalisering van de energiemarkten . Transacties op de gas- en elektriciteitsbeurzen kunnen zowel puur financieel zijn als resulteren in een fysieke levering. Dit hangt vaak af van de actoren tussen wie de transactie plaatsvindt en hun doelstellingen.
Op Europees niveau zijn de twee belangrijkste energiebeurzen in termen van verhandeld volume: European Power Exchange (Epex Spot) en Nord Pool Spot. De eerste heeft betrekking op Frankrijk, Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk, terwijl de tweede meer betrekking heeft op de Scandinavische landen, zoals de naam al doet vermoeden. Voor België hangt het af van de elektriciteitsbeurzen Belpex (Benelux) en APX-ENDEX .
Er zijn verschillende soorten producten verdeeld over twee marktcategorieën: de spotmarkt en de termijnmarkt. Transacties die op de spotmarkt worden uitgevoerd, zorgen al snel voor een afvoer of injectie van energie op het netwerk. Het is de "echte" verkoop of aankoop van energie. De termijnmarkt is een toekomstige markt; de verschillende spelers tekenen koop-/verkoopcontracten voor een toekomstige levering van energie.
Futures-mechanisme voor aankoop energie
Veel spelers die energie aankopen op de groothandelsmarkten moeten voorspellen tegen welke prijs ze de energie over een aantal jaren zullen kopen, waaronder energieleveranciers en industriële bedrijven. Stel je voor dat een bedrijf een fabriek wilt openen en prognoses wilt maken voor de uitgaven voor de komende vijf jaar. Als de energieprijs verdrievoudigt, heeft het bedrijf niet langer de financiële middelen om dit te bereiken.
Daarom kunnen bedrijven gebruikmaken van de termijnmarkt. Dit zijn financiële instrumenten op de termijnmarkt en zijn gestandaardiseerde leveringsverplichtingen waarvan de kenmerken (zoals de verkoopprijs) vooraf bekend zijn.
Het principe van dit type contract is om onderhandeling, aankoop of verkoop in de toekomst mogelijk te maken. Futures zijn daarom een zekerheid voor alle spelers die een visie moeten hebben op de kosten die hun energie op middellange of lange termijn zal betalen.
Als een bedrijf vandaag futures koopt tegen een prijs van € X, heeft het de zekerheid dat als de energieprijs omhoog schiet, het zijn energie nog steeds tegen dezelfde prijs kan kopen op de datum die in het contract is vastgelegd tijdens het kopen van futures. Futures zijn verzekeringen. Maar in het geval van een daling van de energieprijs, zal het bedrijf dat de futures heeft gekocht, daar niet van kunnen profiteren, aangezien het heeft beloofd een dergelijke hoeveelheid energie tegen een dergelijke prijs te kopen.
Voor de verkoper hebben futures dezelfde voor- en nadelen. Hij belooft te verkopen tegen een vaste prijs. Als de prijs van energie daalt, wint hij omdat hij zijn energie duurder zal verkopen. Maar als de prijs stijgt, verliest hij omdat hij zijn energie moet verkopen tegen de vastgestelde prijs, die lager is dan de huidige.
Logischerwijs volgt de prijs van futures de reële prijs van energie. Hoe dichter we bij de (transactie)deadline komen, hoe meer de twee markten (termijnmarkt en reële energiemarkt) naar elkaar toe neigen. Termijncontracten worden uitsluitend verhandeld op officiële en gereglementeerde markten (Liffe, CBOT, Eurex, enz.).
Vergelijk alle energieleveranciers (Gratis dienst)
Bel de energie-experts van KillMyBill om een vergelijking van alle leveranciers uit te voeren.
Vergelijk alle energieleveranciers (Gratis dienst)
Dien een terugbelverzoek in OF vergelijk met de KillMyBill energievergelijker.
Variaties in energieprijzen en het belang van indexatieparameters
Het is al belangrijk om te weten dat de maatregelen ter bescherming van de consument worden geïmplementeerd door de Belgische wetgeving. Een wet van januari 2012 heeft een regulering van het vangnet op de Belgische energiemarkt ingevoerd. Deze regulering heeft enkel gevolgen voor variabele energieprijzen voor residentiële klanten en kmo’s.
Deze wetgeving verplicht de energieleveranciers om de wijzigingen aan de prijsformules en de aanpassingen van de energieprijzen voor huishoudens en kmo’s die ze doorvoeren, voor te leggen aan een controle door de CREG, de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas .
Prijsvariaties staan dus onder toezicht van de CREG en leveranciers zijn niet helemaal vrij om te doen wat ze willen. Consumenten hebben enige bescherming. De waargenomen veranderingen in de prijs van de leverancier zijn dus gekoppeld aan de evolutie van de door de energieleveranciers gehanteerde indexcijfers, waarbij gebruik wordt gemaakt van tariefformules. De indexeringsparameters (of indexcijfers) zijn immers de variabele elementen van de prijsformule om de prijs van variabele energie te bepalen.
Indexatieparameters elektriciteit
Er zijn verschillende indexeringsparameters voor elektriciteit. Leveranciers gebruiken verschillende parameters, afhankelijk van hun contracten. Onder de meest gebruikte kunnen we de volgende indexatieparameters vinden:
- Endex 103: De waarde van Endex 103 varieert per kwartaal. Het is 3 werkdagen voor het betreffende kwartaal bekend;
- EPEX DAM: De prijs van elektriciteit wordt maandelijks geïndexeerd. De waarde van de EPEX DAM voor de huidige maand is pas aan het einde van de maand bekend;
- Maandelijkse Belpex: De waarde van de maandelijkse Belpex varieert elke maand. Aangezien het een rekenkundig gemiddelde is van dagelijkse noteringen, zal het tarief voor een lopende maand pas gekend zijn aan het begin van de volgende maand, wanneer alle noteringen gekend zijn.
Indexatieparameters aardgas
De indexeringsparameters verschillen voor elektriciteit en voor gas. De indexeringsparameters die het meest worden gebruikt door gasleveranciers zijn als volgt:
- TTF 101: De waarde van de TTF101 varieert elke maand. Het is aan het begin van de betreffende maand bekend;
- TTF 103: De waarde van de TTF103 varieert per kwartaal. Aan het begin van het betreffende kwartaal is dit bekend.
